Uspokajające feromony dla kota i psa. Kiedy warto ich użyć i jaki produkt wybrać?

Feromony to substancje, o których niemal każdy słyszał, ale mało kto wie o nich coś więcej. Niektórym jawią się jako magiczne remedium na wszystkie problemy behawioralne, inni natomiast w ogóle nie wierzą w ich działanie. Jak zwykle prawda leży gdzieś pośrodku. 

Feromony w zoologii stosowane są od dawna, a ich działanie zostało udowodnione naukowo oraz potwierdzone empirycznie poprzez doświadczenia licznych opiekunów psów i kotów. Aby jednak mogły pomóc Ci w rozwiązaniu problemów Twojego pupila musisz wiedzieć jaki produkt wybrać i jak go użyć. I o tym właśnie jest ten artykuł!

Czym są feromony?

Feromony to lotne związki chemiczne wytwarzane przez różne gatunki zwierząt (a być może także roślin) przede wszystkim w celu komunikacyjnym, czyli wywarcia wpływu na innego osobnika lub – na siebie samego. Feromony są obecne w ślinie, śluzie, kale moczu oraz wydzielane są przez liczne gruczoły umiejscowione np. na łapach lub pyszczku zwierzęcia.

Różne feromony służą różnym celom. Wyróżniamy między innymi feromony płciowe, mające za zadanie przywabienie partnera, feromony terytorialne wysyłające sygnał o przynależności danego obszaru lub odstraszające inne osobniki, feromony uspokajające wydzielane przez matkę karmiącą młode, czy feromony alarmowe informujące o możliwym zagrożeniu. A i to dopiero początek listy ;)

Feromony wykorzystywane w produktach dla zwierząt

Siła oddziaływania feromonów na zachowanie zwierząt skłoniła badaczy to poszukiwania sposobu na ich wykorzystanie w medycynie weterynaryjnej, hodowli, terapii behawioralnej oraz codziennym życiu ze zwierzętami. Tak właśnie powstały syntetyczne analogii psich i kocich feromonów, które dziś każdy może nabyć w lecznicy weterynaryjnej lub dobrym sklepie zoologicznym.

Feromony dla zwierząt dostępne są w 3 formach podania:

• sprayu do psikania wybranych miejsc,
• obroży,
• dyfuzora do kontaktu.

Wybór konkretnej formy zależy przede wszystkim od tego jaki efekt chcesz uzyskać, co zaraz zobaczysz na konkretnych przykładach.

Feromony uspokajające dla psów przynoszą wyciszenie i redukują stres

W terapii psów używa się jak dotąd wyłącznie jednego rodzaju feromonów – są to analogi feromonów wytwarzanych w obrębie listwy mlecznej mamy karmiącej mlekiem szczeniaczki. Mają one za zadanie uspokoić psa, dać mu poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Dostępne są w następujących produktach: obroża, spray i dyfuzor marki Adaptil; obroża, sprawy i dyfuzor marki dr Seidel; obroża marki Nature Calm.

Przykłady sytuacji, w których warto użyć produktów feromonowych dla psa

• Adaptacja psa w nowym domu.
• Lęk separacyjny.
• Lęk przed wychodzeniem na dwór.
• Fobia dźwiękowa.
• Nowy domownik, a zwłaszcza dziecko.
• Przeprowadzka.
• Podróż.
• Wizyta u weterynarza lub groomera.
• Długotrwała choroba i rekonwalescencja.
• Stres psychiczny innego pochodzenia.

Rodzaje feromonów stosowane u kotów - czy się od siebie różnią?

W terapii kotów feromony używane są jeszcze szerzej niż w przypadku psów, a to za sprawą aż trzech feromonów, które naukowcom udało się odtworzyć i wprowadzić do powszechnego użycia. Są to:

• Feromony listwy mlecznej, które podobnie jak u psów mają za zadanie uspokajać i wyciszać oraz dawać poczucie bezpieczeństwa i komfortu 
• Feromony policzkowe (tzw. frakcja F3) wydzielane przez koty podczas ocierania się, w celu zaznaczenia miejsc i obiektów, w pobliżu których czują się bezpiecznie i dobrze.
• Feromony policzkowe (tzw. frakcja F4) wydzielane przez koty ocierające się o siebie w celu zaznaczenia osobników przyjaznych, darzonych sympatią i należących do tej samej grupy rodzinnej lub społecznej.

Dostępne są one w następujących produktach:

• Feromony listwy mlecznej - obroża Nature Calm.
• Feromony policzkowe (tzw. frakcja F3): spray i dyfuzor Feliway Classic, Spray i dyfuzor dr Seidl, spray i dyfuzor Zenifel.
• Feromony policzkowe (tzw. frakcja F4): dyfuzor Feliway Friends.

Przykłady sytuacji, w których warto użyć produktów feromonowych dla kotów

• Przeprowadzka, remont lub inna zmiana na kocim terytorium.
• Znakowanie terytorium moczem.
• Konflikty w grupie kotów oraz wprowadzanie do domu nowego osobnika.
• Wydalanie poza kuwetą (powodowane stresem).
• Nowy domownik, a zwłaszcza dziecko.
• Przeprowadzka.
• Podróż.
• Wizyta u weterynarza lub groomera.
• Długotrwała choroba i rekonwalescencja.
• Stres psychiczny innego pochodzenia.

Co jeszcze warto wiedzieć o działaniu feromonów dla psów i kotów?

Feromony są specyficzne gatunkowo. Oznacza to, że psy reagują tylko na feromony psie, koty na kocie. Nie ma więc możliwości, że używając produktu dedykowanego kotom wpłyniesz jednocześnie na zachowanie swojego psa lub … swoich dzieci.

Feromony są bezwonne. Feromony nie mają zapachu, zatem fakt, że po włączeniu preparatu z feromonami nic nie czujesz jest w pełni normalny.

Komunikacja za pomocą feromonów przebiega bez udziału świadomości. Zwierzę nie podejmuje decyzji o wydzieleniu feromonów. Wytwarzane są one w reakcja na stan emocjonalny (poczucie bezpieczeństwa, stres itp.) lub stan fizjologiczny (ruja, laktacja itp.) organizmu. Również reakcja na feromony nie jest intencjonalna. Po wychwyceniu feromonów przez organ lemieszowo-nosowy który służy temu celowi, sygnał wędruje bezpośrednio do mózgu zwierzęcia, gdzie zachodzi jego przetworzenie i niemal natychmiastowe uruchomienie odpowiedniej reakcji.

Feromony oddziałują w różnym stopniu na różne osobniki. Nie wiadomo od czego to zależy, jednak pewnym jest, że nie każde zwierzę reaguje na feromony tak samo. Co więcej, to samo zwierzę, może reagować na nie różnie na różnych etapach swojego życia. Jeśli więc chcesz wykorzystać feromony w pracy ze swoim pupilem musisz nastawić się na to, że dopóki nie spróbujesz, dopóty nie będziesz wiedział czy i jak mocno dana substancja na niego zadziała.

Feromony nie wywołują skutków ubocznych. Feromony mogą być używane bezpiecznie zarówno u zwierząt bardzo młodych jak i bardzo starych. Z powodzeniem można używać ich także u zwierząt chorych i przyjmujących różnorakie leki, ponieważ nie wchodzą one z nimi w interakcje. Feromonów nie można też przedawkować. O tyle, o ile konieczne jest odpowiednie stężenie feromonu, aby zwierzę mogło na niego zareagować o tyle powyżej konkretnego stężenia reakcja nie będzie już się zmieniać ani nasilać. W razie potrzeby feromonów możesz używać stale, nawet przez kilka miesięcy lub lat.

A zatem, czy warto?

Wiesz już chyba wszystko na temat feromonów, co może Ci być przydatne jako opiekunowi psa lub kota. Przede wszystkim mam nadzieję, że jest dla Ciebie jasne, kiedy i po jaki produkt, warto sięgnąć.

Jako praktykująca behawiorystka korzystam z feromonów bardzo często i zdecydowanie widzę pozytywne efekty ich oddziaływania na moich pacjentów. Kluczem do sukcesu jest jednak odpowiednie dobranie preparatu do problemu oraz świadomość, że w wielu przypadkach feromony nie będą pełnym rozwiązaniem, a jedynie jego elementem składowym. Dlatego nie daj sobie wmówić, że feromony to remedium na każdy problem z zachowaniem Twojego pupila. To nieprawda, a jedynie zgrabny chwyt marketingowy.

Tam jednak, gdzie przyczyną problemów z zachowaniem faktycznie jest stres i niepokój, a w przypadku kotów także stres terytorialny lub społeczny, naprawdę warto po nie sięgnąć. Nawet jeśli same nie zdziałają cudu, będą na pewno świetnym wsparcie dla innych działań i metod terapeutycznych. A przy tym - co warto podkreślić - na pewno nie zaszkodzą.