Jak poprawić odporność psa przy użyciu naturalnych suplementów diety?

Powszechnie wiadomo, że odpowiednio zbilansowana, dobra jakościowo dieta i praca nad kondycją na świeżym powietrzu to filary budowania psiej odporności. A czy wiesz, że układ odpornościowy swojego psa możesz wspomóc także „od kuchni”? Oto praktyczny przewodnik po naturalnych suplementach diety dla psa, które wykazują działanie stymulujące i wspierające układ odpornościowy naszego pupila. Dowiesz się z niego jakie działanie wykazują poszczególne suplementy, kiedy i po który z nich sięgnąć i jak go stosować, aby osiągnąć najlepsze rezultaty.

Czym właściwie jest odporność?

Na początku wyjaśnijmy sobie, co właściwie kryje się pod terminem „odporność”. W dużym skrócie jest to zdolność organizmu do rozpoznawania i eliminowania potencjalnych zagrożeń – bakterii, wirusów i grzybów. Układ odpornościowy składa się jednak nie tylko z powszechnie znanych leukocytów (białych krwinek), które pracują w pierwszej linii obrony przed drobnoustrojami. To cały zespół enzymów, komórek i mechanizmów regulowanych przez narządy takie jak grasica, śledziona i węzły chłonne.

Odporność organizmu dzielimy na swoistą (uwarunkowaną genetycznie) i nieswoistą (którą nabywa się z czasem). W trakcie życia może ona ulegać zmianie – w zależności od wieku, ogólnego stanu zdrowia, stanu fizjologicznego (ciąża, laktacja), stresu czy obecności chorób przewlekłych (cukrzyca, nadczynność kory nadnerczy). To dlatego dbając o utrzymanie psa w dobrej kondycji mimochodem dbamy także o jego układ odpornościowy.

Niestety, samo podawanie karmy dla psa z półki premium, długie i zróżnicowane spacery oraz regularne wizyty u lekarza weterynarii mogą okazać się niewystarczające dla utrzymania układu odpornościowego psa w dobrej formie. Z tego powodu, zwłaszcza w okresach spadku odporności, warto rozważyć wzbogacenie psiej diety w naturalne suplementy, które pomogą w jej budowaniu.

Drożdże browarnicze (beta-glukan) - naturalny stymulant piej odporności

Beta-glukan to związek chemiczny będący składnikiem ściany komórkowej drożdży, grzybów i niektórych bakterii. To polisacharyd, który ma zdolność pobudzania układu immunologicznego poprzez aktywację receptorów obecnych na makrofagach, granulocytach i monocytach. Dodatkowo beta-glukan wzmacnia działanie preparatów farmakologicznych (takich jak antybiotyki).

Przy zakupie preparatu z beta-glukanem należy zwrócić uwagę na jego formę - beta glukan występuje bowiem pod postacią dwóch izomerów – 1.3-D/1.6-D i 1.3-D/1.4-D, ale tylko ten pierwszy ma rzeczywiste właściwości poprawiające odporność i właśnie tę formę pozyskuje się z drożdży browarniczych. Zawsze należy też pilnować, aby drożdże były inaktywowane - żywe drożdże fermentując w układzie pokarmowym i mogą doprowadzić nawet do wzdęcia i skrętu żołądka.

Co istotne, drożdże to także bogactwo witamin z grupy B, dzięki czemu na ich regularnym podawaniu zyska nie tylko psia odporność, ale też sierść i skóra. A że mają przy tym bardzo lubiany przez psy smak, łatwo się je podaje (przez niektórych są wręcz uważane za fantastyczny dosmaczacz do karmy).

Klasyczne suszone drożdże browarnicze znajdziesz w ofercie takich marek jak Holista, Barfeed, Lunderland i Pokusa. Jeśli jednak to właśnie na budowaniu odporności swojego psa zależy Ci szczególnie, sięgnij po preparat Pokusa drożdże browarnicze pro plus, który ma podwyższoną ilość beta-glukanu i dodatkowo jest wzbogacony o prebiotyk (MOS). Jeśli z kolei Twój pies nie przepada za smakiem drożdży, lub jest na nie uczulony, możesz zdecydować się na czysty beta-glukan marki Pokusa.

Jak probiotyki mogą pomóc poprawić psie zdrowie?

Probiotyki dla psa to preparaty zawierające żywe kultury bakterii, które naturalnie zasiedlają przewód pokarmowy. Błona śluzowa jelit, dzięki swojej pofałdowanej strukturze, stanowi jedną z największych barier ochronnych w organizmie, dlatego warto dbać o jak najlepszą jej kondycję i wspomagać jej funkcjonowanie preparatami zawierającymi odpowiednią mikroflorę (m.in. Enterococcus faecium, Lactobacillus rhamnosus).

Wybierając probiotyk dla swojego psa zwróć uwagę, aby miał on w składzie również prebiotyki, czyli substancje, które stymulują rozwój prawidłowej mikrobioty (często są opatrzone skrótami FOS i MOS). Takie preparaty (nazywane synbiotykami) to np. Bio Protect, Flora Balance, czy Dolvit Probiotic. Jeśli Twój pies ma problem z przyjmowaniem kapsułek i tabletek  warto zdecydować się na zakup preparatu Forti Flora pod postacią smacznego proszku, który można rozpuścić w wodzie i dać do wypicia lub posypać nim psi posiłek.

Suplementacja probiotykami jest szczególnie wskazana w trakcie i po antybiotykoterapii, u psów o wrażliwym układzie pokarmowym oraz psów reaktywnych. Stosując suplementację probiotykiem przez dłuższy okres czasu dobrze jest co jakiś czas zmieniać preparat, który podajemy psu. Co ważne, psom nie należy podawać probiotyków przeznaczonych dla ludzi. Nasza flora bakteryjna znacznie różni się od psiej i możemy nie uzyskać spodziewanego efektu.

Więcej o probiotykach przeczytasz w artykule "Jakie probiotyki wybrać dla psa i jak prawidłowo je stosować?"

Oleje z ryb łososiowatych, wątroby dorsza i kryla - skarbnica zdrowych kwasów tłuszczowych, antyoksydantów i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Dobrej jakości oleje dla psa to suplementy wyjątkowo wszechstronne – poza wspomaganiem wydajnej pracy układu odpornościowego i hormonalnego, wspierają także układ krążenia, układ nerwowy oraz dbają o kondycję psiej skóry i sierści. Chcąc wesprzeć odporność swojego psa masz do dyspozycji trzy grupy preparatów:

• Olej z ryb łososiowatych – np. Lunderland Omega 3, Pokusa Olej z łososia, Holista Olej z łososia atlantyckiego;
• Olej z wątroby dorsza (tran) – np. Holista Cod liver oil, Lunderland Olej z wątroby dorsza, Pokusa Olej z wątroby dorsza;
• Olej z kryla – np. Holista Krill Oil, Krill Oil Game Dog, Krill Oil Game Dog w kapsułkach.

Na pewno zastanawiasz się, jaki produkt wybrać? Oto krótka charakterystyka każdego z nich:

Olej z ryb łososiowatych – jest szczególnie bogaty w kwasy omega 3 (w tym EPA i DHA), za to ma stosunkowo niewielką zawartość witaminy D. Wspiera reakcje obronne organizmu, wspomaga działanie układu nerwowego i krążenia oraz prawidłowe funkcjonowanie psiej wątroby, nerek i stawów. Świetnie wpływa na funkcjonowanie skóry i poprawia stan sierści. Jest niezastąpiony w okresach linienia.

Wybierając olej z ryb łososiowatych zwróć uwagę na pochodzenie ryb, z których jest wytwarzany. Zawartość kwasów omega 3 będzie bowiem znacznie wyższa w produktach z dzikiego łososia niż tych z łososia hodowlanego. Zwróć tylko uwagę, aby w przypadku oleju z dzikiego łososia przeliczać także dawkowanie witaminy D, gdyż jest w nią znacznie bardziej bogaty niż olej z ryb hodowlanych. 

Olej z wątroby dorsza (tran) – poza tym, że zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe Omega 3 jest bardzo bogaty w witaminę A i D. Usprawnia działanie układu odpornościowego poprzez dostarczanie organizmowi budulca do produkcji hormonów przeciwzapalnych. Wpływa korzystnie na działanie narządu wzroku i kondycję skóry oraz okrywy włosowej. Poprawia regenerację tkanek – także chrzęstnej i nabłonkowej, przez co doskonale sprawdza się w czasie rekonwalescencji po urazach. Przeciwdziała procesom starzenia się organizmu.

Ponieważ olej z wątroby dorsza zawiera dużą ilość witaminy D i A należy pamiętać, aby uważnie go odmierzać i nie doprowadzić do przedawkowania.

Kryl – to niepozorny morski skorupiak, będący doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych Omega 3, antyoksydantów, witamin i fosfolipidów. Dostępny jest pod dwoma postaciami Oleju z Kryla i Mączki z kryla.

Poza wysoką zawartością kwasów Omega 3 i niezwykle wartościowych kwasów tłuszczowych EPA i DHA, preparaty z kryla zawierają także ogrom astaksantyny – barwnika, który jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, czyli przeciwutleniaczy. Szacuje się, że astaksantyna jest 500 razy silniejsza niż witamina E oraz kilkaset razy bardziej aktywna niż koenzym Q10. Dzięki temu stanowi ważny czynnik w profilaktyce nowotworów oraz opóźnia proces starzenia się organizmu. Jeśli zamiast oleju wybierzesz mączkę z kryla Twój pies zyska dodatkowo źródło wysoko przyswajalnego białka, a chityna z pancerzyków poprawi jego pasaż jelitowy i będzie dobrym prebiotykiem.

Preparaty z kryla wspierają odporność organizmu, są także rekomendowane w profilaktyce i leczeniu schorzeń nerek, wątroby i układu krążenia. Kryl to także świetny wybór, jeśli Twój pies jest uczulony na ryby lub zwyczajnie nie przepada za ich smakiem.

Jak przechowywać oleje dla psa, aby nie traciły swoich właściwości?

Jak widzisz, pomimo iż ta grupa suplementów ma ze sobą sporo wspólnego, to każdy z olei ma do zaoferowania coś innego. Dlatego zamiast stosować je zamiennie (jak sugerują niektórzy), należy uważnie dobierać rodzaj oleju do realnych potrzeb swojego pupila.

Co ważne, nie tylko wybór odpowiedniego preparatu ma znaczenie, ale też jego prawidłowe przechowywanie. Olej dla psa powinien być zapakowany w butelkę z ciemnego szkła, a po otwarciu przechowywany w chłodnym i ciemnym miejscu. Olejów nie należy też kupować na zapas. Lepiej kupić mniejsze opakowania (starczające na 4 do 6 tygodni) niż ryzykować, że cenne składniki utlenią się zanim zostaną zużyte lub co gorsza, olej się zepsuje.

Pamiętaj też, że psy nie potrafią efektywnie czerpać potrzebnych sobie związków z tłuszczy pochodzenia roślinnego, dlatego nie warto podawać im oliwy z oliwek czy oleju z wiesiołka. Ich organizm nie przyswoi ich w optymalnym stopniu i będą dla niego jedynie źródłem kalorii, a nie cennych składników odżywczych.

Dlaczego warto podawać psu suszone owoce dzikiej róży?

Owoc dzikiej róży jest powszechnie znany z wysokiej zawartości witaminy C. Psy - w przeciwieństwie do nas - mają zdolność wytwarzania witaminy C, co oznacza, że w stanach fizjologicznych nie potrzebują sobie jej zapewniać z zewnątrz. Niemniej wyniki licznych badań dowodzą, że warto zwracać uwagę na podaż tego związku w diecie. Dostępne są badania, które wskazują, że podaż witaminy C u psowatych może wspierać terapię chorób nowotworowych, poprawiać funkcjonowanie wątroby, łagodzić stany zapalne jelit, a także poprawiać jakość skóry.

Oprócz wysokiej zawartości witaminy C, mączka z dzikiej róży zawiera galaktolipid GOPO, który wykazuje silne działanie przeciwzapalne i obniża działanie białek ostrej fazy, dzięki czemu wspomaga organizm w trakcie infekcji. W badaniach klinicznych u ludzi wykazano również, że związek ten polepsza ruchomość stawów i łagodzi ból u osób cierpiących na przewlekłe problemy z układem ruchu.

Sama witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, działa mobilizująco na układ odpornościowy, wzmaga produkcję interferonu, mobilizuje limfocyty, dzięki pośredniczeniu w syntezowaniu kolagenu, przyczynia się do przyspieszenia gojenia ran i regeneracji uszkodzonych tkanek. Wspomaga też przyswajanie żelaza, dlatego warto podawać ją łącznie z preparatami zawierającymi ten pierwiastek, żeby polepszyć jego wchłanianie.

Ten suplement warto podawać również w chorobach układu moczowego – badania wykazały, że psy z chorobami nerek mają obniżoną aktywność enzymów antyoksydacyjnych. Podawanie karmy wzbogaconej w przeciwutleniacze ograniczało uszkodzenia DNA u zwierząt z niewydolnością nerek, z tego też względu suplementacja tą witaminą wskazana jest również przy dializach. Nie należy natomiast podawać dzikiej róży przy kamicy szczawianowo - wapniowej (jednym z metabolitów witaminy C jest kwas szczawiowy).

Mączkę z dzikiej róży warto podawać szczególnie w okresie jesienno-zimowym przy spadku odporności czy łącznie z preparatami wspomagającymi układ ruchu (MSM). Nie warto kupować jej na zapas – lepiej postawić na mniejsze ilości i przechowywać ją szczelnie zamkniętą w temperaturze pokojowej.

Nawet najlepsze suplementy dla psa potrzebują czasu, aby zadziałać

Jak w większości aspektów naszego życia, także w przypadku suplementacji, bardzo ważna jest systematyczność i cierpliwość. Poza probiotykami, które w niektórych sytuacjach można zastosować doraźnie, pozostałe preparaty opisane w tym artykule to typowe produkty do stosowania długodystansowego. Nastaw się więc, że dopiero codzienne podawanie preparatów uodparniających przez okres 6-8 tygodni pozwoli Ci na zaobserwowanie oczekiwanych rezultatów.

Jeśli czujesz, że ten artykuł nie wyczerpał tematu i nadal masz wątpliwości, co wybrać dla swojego psa, zapraszamy do kontaktu – postaramy się pomóc. Jeśli natomiast Twój zwierzak cierpi na którąś z chorób przewlekłych lub natężenie jego problemów nie daje Ci spokoju, przed zastosowaniem suplementacji (także tej naturalnej) zawsze najpierw skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

Bibliografia:
A. Cholewiak – Góralczyk, E. Salwerowicz-Skoczylas, J. Fedniak, „Suplementy: zimowi strażnicy odporności”, Dog and Sport 6/2017
A. Mirowski „Witamina C w żywieniu psów i kotów” Cz.I” Magazyn Weterynaryjny 21/2012
I. Sekuła „W zgodzie z naturą”, Wyd. Dolna 30.