Gryzaki to element diety, który dla wielu czworonogów jest niezwykle ważny w codziennym życiu. Nie tylko pysznie smakują i zaspokajają psią potrzebę gryzienia, ale też pomagają rozładować napięcie oraz stres. Jednocześnie trzeba pamiętać, że podawane w namiarze mogą być dla psiego zdrowia niekorzystne. Czy wiesz jak uwzględnić gryzaki w codziennym żywieniu psa, by było to dla niego zdrowe i bezpieczne?
Spis treści
Dlaczego warto uzupełnić dietę psa o gryzaki?
Potrzeba gryzienia może być różna u różnych psów. Podczas gdy jedne będą z ochotę przeznaczały czas na tę aktywność, inne (o niższej motywacji pokarmowej) podejmują ją tylko wtedy, gdy gryzak nie będzie zbyt wymagający i spełni odpowiednie walory smakowe. Mimo to warto zachęcać psa do gryzienia, ponieważ jak się okazuje, niesie ono za sobą bardzo wiele korzyści - zarówno dla psiego zdrowia jak i samopoczucia.
Żucie i gryzienie to naturalna potrzeba psa, która wynika ze sposobu pozyskiwania pokarmu przez ten gatunek. Gryząc i żując pies ma możliwość regulowania emocji, wyciszenia i rozdysponowania nadmiaru energii. Gryzaki to też wyzwanie dla czworonoga, sposób zabiegania nudzie i redukcji stresu.
Sama czynność gryzienia może pozytywnie oddziaływać na początkowy odcinek układu pokarmowego wzmacniając zęby i pomagając w utrzymaniu ich w dobrej kondycji. Dobrze dobrane gryzaki dla psa to także doskonałe źródło cennych wartości odżywczych, szczególnie białka.
Ile gryzaków powinien dostawać pies?
Gryzaki dla psa to pokarm uzupełniający. Oznacza to, że są jedzeniem, który nie spełnia zapotrzebowania na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. W związku z tym ich podawanie musi być kontrolowane. Przyjmuje się, że pokarm uzupełniający w żywieniu psów nie powinien przekraczać 10% zapotrzebowania na kalorie. Pozostałe 90% stanowi pełnoporcjowa karma. Zatem w tych 10% dziennego zapotrzebowania uwzględnić należy (oprócz gryzaków) także pozostałe smakołyki i przysmaki np. smaczki treningowe.
Żeby uwzględnić ilość kalorii, które pozyskujemy z gryzaka, nie wystarczy znać ilość podanych psu sztuk. Konieczne jest zweryfikowanie jaką gramaturę gryzaka podajemy pupilowi. Dopiero jej pomnożenie przez ilość kalorii da nam informację o wartości kalorycznej "gryzakowego" posiłku. Żeby było prościej, możemy taki bilans kalorii smaczków i gryzaków prowadzić w skali tygodnia, a produktów nie ważyć, tylko posługiwać się wagą zbiorczą z całego opakowana.
Poza wartością kalorii jakie możemy podać psu w formie gryzaków, ważne dla oceny ilości tego przysmaku będą też potrzeby behawioralne psa. Podczas, gdy jednemu psy wystarczy podanie gryzaka raz na kilka dni, inny będzie potrzebował spędzić na gryzieniu i żuciu nawet godzinę dziennie. Na szczęście pogodzenie ze sobą potrzeb psa i jego limitu kalorycznego nie jest wcale takie trudne. Kluczem do sukcesu jest wybieranie gryzaków o odpowiedniej twardości i wytrzymałości przy jednoczesnej kontroli ich wartości kalorycznej.
Jakie gryzaki są najzdrowsze dla psa?
Na rynku dostępnych jest bardzo wiele gryzaków dla psów o różnych składach i sposobie przetworzenia. Dlatego powinniśmy zawsze weryfikować wybierane produkty. Patrząc na „parametry” gryzaka, należy brać pod uwagę w szczególności:
- Skład gryzaka
Skład dobrego gryzaka dla psa powinien być jasno opisany, raczej krótki, zawierający produkty naturalnego pochodzenia i pozbawiony zbędnych wypełniaczy. Dobrym wyborem są gryzaki naturalne takie jak suszone skóry, uszy, ścięgna, penisy lub tchawice. Po pierwsze są one nisko przetworzone, a po drugie w ich przypadku nie mamy wątpliwości, co dokładnie składa się na finalny produkt. Dużą zaletą jest też naturalna monobiałkowość takich gryzaków, co jest ważne dla psich alergików i zwierząt szczególnie wrażliwych.
- Jakość gryzaka i sposób jego przetworzenia i przechowywania
Za jakością gryzaka dla psa częściowo będzie stał skład produktu, ale też sposób jego przygotowania i przechowywania. Z tego powodu lepiej nie sięgać po gryzaki, które przechowywane są luzem w sklepie i nie mają opisanego składu. Nie wiemy tak na prawdę co podajemy pupilowi i co działo się z tym produktem. Wątpliwej jakości będą też gryzaki bielone, wędzone i klejone sztucznym klejem. Są to produkty poddawane chemicznym procesom, których składniki negatywnie mogą oddziaływać na organizm pupila.
Zdrową alternatywną są dla nich np. kości i gryzaki prasowane takich marek jak Syta Micha, Dogy, John Dog, Baltica lub Pokusa, które także są wykonane są z suszonej skóry, ale przy tym nie zawierają szkodliwych dodatków.
- Bezpieczeństwo podawania gryzaka
Bezpieczeństwo będzie uwzględniało skład i jakość produktu, ale też fakt jak pies radzi sobie z podanym gryzakiem i jak sam gryzak "zachowuje się" pod wpływem gryzienia i życia. Szczególnie niebezpieczne są kości wędzone i obrabiane termicznie oraz gryzaki skrajnie twarde jak poroża. Są to produkty, które mogą nieść ryzyko utraty zdrowia lub nawet życia.
Pierwsze problemy mogą pojawić się już na samym początku układu pokarmowego. Zbyt twarde gryzaki mogą uszkodzić zęby psa, a każdy ułamany i ostry element gryzaka może doprowadzić do perforacji przewodu pokarmowego. Zbyt duża dawka kości może prowadzić do zaparć, a nawet zablokowania pasażu przewodu pokarmowego.
Gryzak jest elementem diety, który zawsze powinien być podawany pod nadzorem opiekuna. Wybierając tego typu przekąskę należy mieć na uwadze to jak nasz pupil radzi sobie z gryzakami: czy nie gryzie ich zbyt łapczywie lub nie próbuje połykać ich w całości lub w większych kawałach. W takich sytuacjach nie możemy standardowo częstować pupila gryzakiem, musimy znaleźć przyczynę i rozwiązanie problemu, zanim wprowadzimy gryzaki jako stały element diety. Pomocne będzie też sięganie po gryzaki, które nie kruszą się i nie łamią, a gryzione "rozmakają się" i odrywają w małych kawałeczkach (np. uszy i skóry). Gdy gryzak się kończy i pojawia się ryzyko zjedzenia przez psa dużego kawałka, należy taką końcówkę wyrzucić (najlepiej wymienić się z psem na smaczek).
Jak dobrać gryzak dla psa?
Różne produkty mogą pełnić różne funkcje w zależności od wielkości i siły psa – od smaczków przez drobne przekąski po produkty do godzinnego żucia. Na start istotne jest uwzględnienie preferencji pupila – nic nie zrobimy nawet z najlepszym gryzakiem jeśli ten nie będzie atrakcyjny dla czworonoga. Pod uwagę na pewno warto wziąć:
- Smak gryzaka
Psy tak jak ludzie mają swoje gusta smakowe. Nie powinno więc nas dziwić, że nie każdy wariant smakowy gryzaka będzie wzbudzał w naszym psie te same emocje. Warto testować gryzaki z różnych mięs np. wołowiny, jelenia, dziczyzny, koziny itp. Istotne będzie też sprawdzenie szczegółowego składu gryzaka. Być może problemem jest np. dodatek rybiej skóry w gryzaku, który z racji jej wartości odżywczych jest stosunkowo częsty.
- Strukturę gryzaka
Naturalne gryzaki mogą mieć różne kształty i struktury: z włosem lub bez, gładkie (np. skóry) lub szorstkie (np. żwacze), chrupiące lub ciągnące itp. Jeśli masz wybrednego psa warto poznać te preferencje, aby ułatwić sobie gryzakowe zakupy.
- Zapach gryzaka
Część gryzaków pachnie bardzo intensywnie i atrakcyjnie (niekoniecznie dla nas) np. żwacze lub penisy wołowe, co może zwiększać ich smakowitość. Inne np. patyk z drzewa kawowego mogą swoim zapachem nie przekonywać pupila do gryzienia.
- Wielkość gryzaka
W zależności od rozmiaru psa musimy odpowiednio dobierać dla niego wielkości proponowanych gryzaków. Zbyt duże produkty mogą spotkać się z dezaprobatą u psów małych i miniaturowych, natomiast zbyt drobne gryzaki nie spełnią swojej funkcji u psów dużych i olbrzymich i dodatkowo mogą grozić zadławieniem.
- Twardość gryzaka
Przy twardości i wytrzymałości gryzaka musimy uwzględniać preferencje pupila, jego potrzeby i chęci do gryzienia, ale tez bezpieczeństwo gryzaka. Musimy być pewni, że pies radzi sobie z jego gryzieniem, nie wpada we frustracje i nie próbuje odrywać i połykać większych elementów. Ten sam gryzak dla jednego psa będzie odpowiedni, a dla drugiego zupełnie się nie sprawdzi. Gryzak taki jak ucho królicze lub jelito wieprzowe może być chwilą rozrywki dla psa małej rasy, natomiast dla psa rasy dużej będzie tylko małą przekąską. Tak samo ucho wieprzowe może być już świetnym zajęciem dla psów średnich i dużych ras, ale pies rasy miniaturowej i małej prawdopodobnie sobie z nim nie poradzi.
(Przydatną ściągawkę z gryzaków dopasowanych do konkretnych potrzeb znajdziesz TUTAJ).
Czy szczeniak powinien jeść gryzaki?
W przypadku szczeniąt potrzeba zaspokojenia gryzienia może być jeszcze większa niż u psa dorosłego. Jednocześnie u najmłodszych psów szczególnie musimy zadbać o bezpieczeństwo i ilość podawanych gryzaków. Jeśli jesteś opiekunem szczeniaka, uważnie obserwuj jak szczenię radzi sobie z gryzakiem, czy nie próbuje połknąć dużych elementów i czy gryzak nie jest dla niego zbyt twardy. Kontroluj też ilość kalorii i składników odżywczych, które gryzak dostarcza. Na tak wczesnym etapie rozwoju błędy żywieniowe związane ze zbyt dużą ilością niezbilansowanego pokarmu są szczególnie niebezpieczne.
(Więcej o gryzakach dla szczeniąt przeczytasz TUTAJ).
Czy u psich alergików można podawać gryzaki?
W przypadku zwierząt z alergią pokarmową decyzję o podawaniu gryzaków i ich wyborze zawsze należy rozpatrywać indywidualnie. Wiele zależy od potrzeb pupila, ale też jego bieżącego stanu zdrowia i możliwości dietetycznych. Przy alergiach pokarmowych często pojawiają się też inne problemy zdrowotne, które mogą weryfikować możliwość podawania gryzaków w danej chwili.
Jeśli mamy do czynienia z sytuacją, gdzie dopiero przystąpiliśmy do diety eliminacyjnej, każdy dodatkowy element w diecie może nieść ryzyko zaburzenia obserwacji. W takim przypadku warto wstrzymać się na krótki czas z ich podawaniem. Gdy jednak wiemy już co służy psu a co nie, z powodzeniem możemy próbować wdrażać gryzaki bazujące w 100% na białku, które zostało zweryfikowane. Na przykład u pacjenta, który został ustabilizowaniu na białku jelenia, jako gryzak można sięgnąć po naturalne, suszone ucho jelenia czy paski z suszonej jeleniej skóry.
(Więcej o gryzakach dla psów - alergików przeczytasz TUTAJ).